Οι μεγάλες αναπτυξιακές επενδύσεις αποτελούν βασικό πυλώνα της κυπριακής οικονομίας και διαχρονικά δημιούργησαν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Σήμερα, η προσπάθεια που καταβάλει η Κύπρος είναι για να καταστεί παγκόσμιο επιχειρηματικό και επενδυτικό κέντρο αναπτύξεων.
Για το σκοπό αυτό, από το 2013, συστάθηκε ο Σύνδεσμος Μεγάλων Αναπτύξεων, με στόχο τη δημιουργία ενός οργανωμένου συνόλου το οποίο θα ενδυναμώσει τη δυναμική του κατασκευαστικού κλάδου στην Κύπρο, προωθώντας ζητήματα που αφορούν στην οικονομική, επιχειρηματική, κοινωνική και περιβαλλοντολογική ανάπτυξη. Αποστολή του είναι η προώθηση και υλοποίηση μεγάλων ιδιωτικών αναπτύξεων στην Κύπρο. Είναι μέλος του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ) και αντιπροσωπεύει 19 εταιρείες οι οποίες προέρχονται από όλο το φάσμα της κυπριακής οικονομίας επενδύοντας και αναπτύσσοντας τα κυριότερα και μεγαλύτερα αναπτυξιακά έργα στην Κύπρο.
Τα 15 μέλη που εκπροσωπεί ο Σύνδεσμος διαθέτουν μερικά από τα μεγαλύτερα αναπτυξιακά έργα της Κύπρου, με αξία πέραν των €8 δισ. Έργα υψηλών προδιαγραφών που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων γήπεδα γκολφ, μαρίνες, ιατρικά και διαγνωστικά κέντρα, κέντρα υγείας και ευεξίας, πολυθεματικά πάρκα, κέντρα έρευνας και ανάπτυξης, οργανωμένα αθλητικά κέντρα, σχολεία και πανεπιστήμια, εμπορικές και οικιστικές αναπτύξεις και άλλα.
Η υλοποίηση των έργων αυτών προβλέπεται να δημιουργήσει πέραν των 7000 θέσεων εργασίας κατά το στάδιο των εργασιών ανέγερσης και κατασκευής και άλλες τόσες κατά το στάδιο της λειτουργίας.
ΤΑΧΥΡΡΥΘΜΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ
Διαχρονική θέση του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων- αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες που δυσχεραίνουν την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην Κύπρο-είναι και η ανάγκη για μία αποτελεσματική και παραγωγική Δημόσια Υπηρεσία.
Στο πλαίσιο αυτό, από τις 15 Σεπτεμβρίου τέθηκε σε ισχύ η δεύτερη φάση του εκσυγχρονισμού της Πολεοδομικής και Οικοδομικής Αδειοδότησης, με την ταχύρρυθμη αδειοδότηση να επεκτείνεται σε πιο μεγάλες και σύνθετες αναπτύξεις και να καλύπτει από 3 έως 4 κατοικίες ή μέχρι 12 κατοικίες στη σειρά ή μέχρι 20 οικιστικά διαμερίσματα αλλά και μεικτή εμπορική/γραφειακή/ή και οικιστική ανάπτυξη μέχρι 1000 τ.μ.
Μόλις η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίσει σε Νόμο το Νομοσχέδιο που τιτλοφορείται «Ο Περί της Διευκόλυνσης Στρατηγικών Επενδύσεων Νόμος», το οποίο αφορά τις μεγαλύτερες αναπτύξεις, θα τεθεί σε λειτουργία και η τρίτη φάση του εκσυγχρονισμού, στην οποία καθορίζεται ότι ο μέγιστος χρόνος έκδοσης των αδειών, για όσες αναπτύξεις έχουν κόστος το οποίο ξεπερνά τα €20 εκατ., είναι οι 12 μήνες.
Πρόκειται για νομοθεσία η οποία, σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, αναμένεται ότι θα βελτιώσει την εξυπηρέτηση των επαγγελματιών στην οικοδομική βιομηχανία, θα απλουστεύσει τις διαδικασίες αδειοδότησης με την εισαγωγή καινοτόμων, απλών, αποτελεσματικών και γρήγορων διαδικασιών, θα προάγει τη διαφάνεια και θα τερματίσει οριστικά την εξάρτηση από τον περιορισμό των χρόνων έκδοσης των αδειών και θα εισάγει τον εκσυγχρονισμό και την τεχνολογία, αφού η διαδικασία θα είναι ηλεκτρονική.
Σημειώνεται ότι, η ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου αναμένεται να γίνει πριν το τέλος της χρονιάς.
ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙΣ
Μία από τις μεγαλύτερες αναπτύξεις που αναμένεται να είναι έτοιμη για να καλωσορίσει τους πρώτους της ενοίκους προς το τέλος του 2024 είναι το Limassol Greens, το οποίο είναι σχεδιασμένο από τη διεθνή εταιρεία HKS Architects. Την ανάπτυξη του έργου, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται ήδη στη διαδικασία ανοικοδόμησης, έχει αναλάβει η εταιρεία Lanitis Golf Public Co Ltd.
Το θέρετρο, το οποίο είναι τοποθετημένο δίπλα από την αλυκή Ακρωτηρίου, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει ένα γήπεδο γκολφ 18 οπών διεθνών προδιαγραφών, το οποίο έχει σχεδιαστεί από τον αρχιτέκτονα γηπέδων γκολφ, Cabell B. Robinson, ένα κέντρο ευεξίας (spa & fitness), γήπεδα τένις και μπάσκετ και ένα σύμπλεγμα εμπορικών εγκαταστάσεων. Διαθέτει συντελεστή δόμησης 10%, σε ένα συνολικό εμβαδό γης 1.4 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων.
Για τις επαύλεις του, τις μεζονέτες και τα διαμερίσματα, το Limassol Greens θα προσφέρει πλήρεις υπηρεσίες διαχείρισης, που κυμαίνονται από υπηρεσίες θυρωρού και συντήρησης, μέχρι προγράμματα ενοικίασης.
ΜΑΡΙΝΕΣ
Στο τέλος Οκτωβρίου θα ανοίξει για το κοινό η μαρίνα Λάρνακας, στον χώρο της οποίας θα λειτουργήσει εστιατόριο, καφετέρια και παιδότοπος ενώ θα τοποθετηθούν ξύλινα κιόσκια προκειμένου να δημιουργηθεί χριστουγεννιάτικο χωριό. Τα όσα θα δημιουργηθούν σε αυτό το στάδιο στη μαρίνα θα είναι προσωρινά, αφού θα παραμείνουν για περίπου τρία χρόνια, μέχρι τη δεύτερη φάση της επένδυσης, κατά την οποία θα γίνει ολική αναμόρφωση του χώρου, με τη λειτουργία του yacht club. Η Kition Ocean Holdings Ltd, που ανέλαβε από την 1η Απριλίου τη διαχείριση του λιμανιού και της μαρίνας, αναμένεται να υλοποιήσει την πιο μεγάλη επένδυση που έγινε ποτέ στην Κύπρο, με έργα €1,2 δισ., που θα πραγματοποιηθούν σε τέσσερις φάσεις και θα έχουν διάρκεια 12 έτη.
Πρόσφατα, η Κύπρος πρόσθεσε στο δυναμικό της άλλη μία μαρίνα, αυτή της Μαρίνας Αγίας Νάπας. Ο Naguib Sawiris και ο Όμιλος Caramondani ολοκλήρωσαν το έργο με αξία άνω των 300 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο διαθέτει διεθνείς εγκαταστάσεις ιστιοπλοΐας παγκόσμιας κλάσης, πολυτελείς κατοικίες και χώρους ψυχαγωγίας πολλαπλών χρήσεων που προσφέρει η Μαρίνα Αγίας Νάπας, η μόνη στην άμεση περιοχή με πιστοποιητικό ISO για την προστασία του περιβάλλοντος και την παροχή έξυπνων υπηρεσιών προς τα πλοία και τους επισκέπτες. Η Μαρίνα Αγίας Νάπας υπολογίζεται ότι θα έχει συνεισφορά πέραν του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ στην οικονομία της Κύπρου. Περιλαμβάνει 220 διαμερίσματα και 35 πολυτελείς επαύλεις. Διαθέτει δυναμικότητα ελλιμενισμού και παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών σε 600 σκάφη, ναυπηγείου, καθώς και μια σειρά από επιλεγμένα καταστήματα και εστιατόρια. Προ ημερών, το κρουαζιερόπλοιο «Rhapsody of the Seas», της Royal Caribbean Cruises, έγινε το πρώτο super cruise ship, που αγκυροβόλησε στη μαρίνα Αγίας Νάπας, οι επενδυτές της οποίας θέλουν να την εντάξουν στα προγράμματα κρουαζιέρας των μεγάλων εταιρειών.
CITY OF DREAMS MEDITERRANEAN
Για τις αρχές του δεύτερου τριμήνου του 2023 πήρε παράταση η παράδοση του πολυθεματικού αναπτυξιακού έργου City of Dreams Mediterranean, με την επιφύλαξη πάντα πως η κατασκευαστική πρόοδος δεν θα συναντήσει άλλα εμπόδια. Ειδικότερα και σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του CEO της Μelco, Lawrence Ho, οι οποίες έγιναν κατά την παρουσίαση των οικονομικών αποτελεσμάτων της εταιρείας, η καθυστέρηση στην παράδοση του City of Dreams Mediterranean προέκυψε λόγω της έλλειψης πόρων του ανάδοχου του έργου, η οποία προκλήθηκε από τις συνέπειες της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της πανδημίας.
Υπενθυμίζεται ότι, το πρώτο πολυθεματικό θέρετρο της Κύπρου και το μεγαλύτερο της Ευρώπης αναμενόταν να ανοίξει για το κοινό κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Το έργο θα διαθέτει ξενοδοχείο πέντε αστέρων, με 14 ορόφους, με περισσότερα από 500 πολυτελή δωμάτια και σουίτες. Μεταξύ άλλων, θα διαθέτει συνεδριακούς και εκθεσιακούς χώρους περί τα 10,000 τ.μ., υπαίθριο αμφιθέατρο, adventure park, χώρους εστίασης και πολυτελή καταστήματα.
HADASSAH
Mε ταχύτατους ρυθμούς προχωρά η δημιουργία του ιδιωτικού νοσοκομείου Hadassah στην Κύπρο, στην περιοχή της Λακατάμιας και του ιατρικού κέντρου στη Λεμεσό, στη λεωφόρος Αμαθούντος, το οποίο έχει αναλάβει η εταιρεία H.C. Management of Medical Center Plc (MMC). Το Hadassah Κύπρου θα αναπτυχθεί σε έκταση 53.320 τ.μ. και θα περιλαμβάνει το Hadassah Health Park (HHP) και Πανεπιστημιακή Ιατρική Σχολή, που θα υποστηρίζεται από οικιστικές και εμπορικές περιοχές, συνολικής έκτασης άνω των 115.000 τ.μ. Όσον αφορά το Ιατρικό Κέντρο Hadassah στη Λεμεσό αναμένεται ότι θα λειτουργήσει στο τέλος του έτους ενώ το Hadassah Health Park Cyprus στη Λευκωσία προβλέπεται να ολοκληρωθεί το 2025. Το νοσοκομείο θα λειτουργεί εντός του ΓεΣΥ και θεωρείται ως το μεγαλύτερο που γίνεται στην Κύπρο από ιδιωτική πρωτοβουλία. Αναφορικά με το ύψος της δαπάνης, για το νοσοκομείο στη Λευκωσία υπολογίζεται στα €80 εκατ. ενώ για το διαγνωστικό κέντρο στη Λεμεσό στα €8-9 εκατ.
Το φθινόπωρο του 2023 θα δεχθεί τους πρώτους του φοιτητές το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού (AUB)– Μediterraneο στην Πάφο, το οποίο προ ημερών προχώρησε στην επιλογή της κοινοπραξίας MAN Enterprise – Atlas Pantou για την κατασκευή των εγκαταστάσεων του. Η δαπάνη εκτέλεσης της πρώτης φάσης του έργου είναι της τάξης των €25 εκατ. πλέον Φ.Π.Α.
Η πανεπιστημιούπολη του AUB – Mediterraneo θα ανεγερθεί στη περιοχή των ιστορικών Αποθηκών των Χαρουπόμυλων. Η νέα πανεπιστημιούπολη 9.500 τετραγωνικών μέτρων έχει σχεδιαστεί από την Dar Group, μακροχρόνιο συνεργάτη του AUB.
Τέλος, το Floating Scapes, που ετοιμάζει η NCH Capital Inc., στην Πύλα θα είναι ένα μεικτό τουριστικό χωριό πέντε αστέρων. Η ανάπτυξη βρίσκεται σε παραθαλάσσια έκταση γης 33.000 τ.μ., η οποία βρίσκεται δίπλα από το πρώην ξενοδοχείο Beau Rivage.
ΠΥΡΓΟΙ
Την ίδια ώρα, μία σειρά από νέα ψηλά κτήρια ολοκληρώνονται ή τίθενται σε τροχιά υλοποίησης. Στο τέλος Μαΐου ολοκληρώθηκε το πρώτο στάδιο κατασκευής του οικιστικού πύργου Limassol Blu Marine, στην παραλιακή περιοχή της δυτικής Λεμεσού κοντά στο κέντρο της πόλης, το οποίο έχει ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών και μεγάλο αριθμό αγοραστών πολυτελών διαμερισμάτων.
Toν Ιούνιο ολοκληρώθηκε και το Asteroid, το νέο πολυώοροφο κτήριο στη λεωφόρο Λεμεσού, στην είσοδο της Λευκωσίας. Ο εμπορικός πύργος, ο οποίος θα φιλοξενήσει διεθνείς εταιρείες και οργανισμούς απ’ όλη την Ευρώπη, όπως εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και τυχερών παιχνιδιών, εταιρείες παροχής χρηματοικονομικών υπηρεσιών και ασφαλιστικές, είναι συνολικής έκτασής 10.000 τ.μ. 6.000 τ.μ. καταλαμβάνουν οι γραφειακοί χώροι και 200 τ.μ. το roof garden bar.
Τα κλειδιά των διαμερισμάτων τους παρέλαβαν τον Αύγουστο οι πρώτοι ένοικοι του Sunset Gardens, αφού η ανατολική πλευρά του έργου έχει ολοκληρωθεί και οι πρώτες 100 κατοικίες παραδόθηκαν στους ιδιοκτήτες τους. Το έργο, που βρίσκεται στη διοικητική περιοχή Τσερκέζοι, θα προσφέρει σειρά ανέσεων, μεταξύ των οποίων πισίνες, γήπεδα τένις, εστιατόριο και business centre.
Παράλληλα, μέσα στο επόμενο διάστημα θα είναι έτοιμο το Symbol Residence, το οποίο βρίσκεται στον Άγιο Τύχωνα, στη Λεμεσό. Το συγκρότημα κατοικιών αποτελείται από 17 πολυτελή διαμερίσματα, σε ένα κτήριο 11 ορόφων, συνολικής έκτασης 7,300 τ.μ.
ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ
Έργα μεγάλης κλίμακας προγραμματίζεται να υλοποιηθούν και από το κράτος. Σύμφωνα με τον κρατικό προϋπολογισμό, το έργο με το ψηλότερο κόστος όσον αφορά τον κατάλογο για το 2022 είναι η ανέγερση του νέου αρχαιολογικού μουσείου, με κόστος €102 εκατ.
Τη δεκάδα των έργων υποδομής με το ψηλότερο κόστος συμπληρώνουν:
- η κατασκευή δρόμου Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς, €86,84 εκατ.
- η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Αστρομερίτη – Ευρύχου, €83 εκατ.
- η ανέγερση επαρχιακού δικαστηρίου, €80,92 εκατ.
- η κατασκευή τμήματος του δρόμου Ανάγιας – Καλού Χωριού Κλήρου, €72,59 εκατ.
- η κατασκευή του περιμετρικού αυτοκινητοδρόμου Λευκωσίας – Φάση Α’, €72,28 εκατ.
- η ανέγερση νέου κτηρίου γενικού χημείου, €63 εκατ.
- η μεταφορά νερού από την μονάδα αφαλάτωσης Βασιλικού στη μείζονα Λευκωσία (Φάσεις 3+4), €72,28 εκατ.
- κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Λεμεσού – Σαϊττά (Φάση Α’), €31,09 εκατ.
- κεντρικά γραφεία Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, €22 εκατ.
